Æviágrip
Helgi Guðmundsson fæddist þann 9. október 1943 á Staðastað á Snæfellsnesi, þar sem faðir hans var sóknarprestur en móðirin húsmóðir að hætti tímans. Að þessum þriðja syni nýfæddum fluttu foreldrarnir til Neskaupstaðar. Þegar Helgi var á níunda ári lést séra Guðmundur skyndilega. Var þá heimilið leyst upp vegna veikinda móðurinnar og fóru börnin, sem þá voru orðin fjögur sitt í hverja áttina. Hann átti næstu tíu árin athvarf í Skuggahlíð í Norðfjarðarhreppi, að sönnu með talsverðum og mislöngum útúrdúrum. Hann er gagnfræðingur frá Gagnfræðaskóla verknáms í Reykjavík og lauk sveinsprófi í húsasmíði frá Iðnskólanum í Reykjavík árið 1967. Varð meistari í greininni á Akureyri 1974.
Hann hóf afskipti af félags- og stjórnmálum þegar á unglingsárum og varð meðal annars formaður Iðnnemasambands Íslands og síðar í forystusveit byggingamanna. Fljótlega að námi loknu, lá leiðin norður, fyrst til Húsavíkur, en síðan til Akureyrar árið 1971. Félagsmálavafstrið breyttist í tímans rás úr tómstundastarfi í atvinnu. Hann varð ritstjóri málgagns Alþýðubandalagsins á Norðurlandi eystra, starfsmaður verkalýðsfélaganna, formaður Trésmiðafélags Akureyrar, bæjarfulltrúi, gegndi fjölmörgum trúnaðarstörfum fyrir samtök byggingamanna á landsvísu, vann hjá Alþýðusambandi Íslands um tíma, sat í stjórn Menningar- og fræðslusambands alþýðu í tvo áratugi, þar af formaður í átta ár.
Árið 1984 flutti fjölskyldan suður og má segja að upp úr því hafi hann farið að sinna ritstörfum af nokkurri alvöru. Hann var um tíma blaðamaður á Þjóðviljanum og ritstjóri blaðsins, ásamt Árna Bergmann, síðustu árin sem blaðið kom út, 1990 - 1992. Fyrstu bækur Helga, Þeir máluðu bæinn rauðan og Markús Árelíus komu út árið 1989, þegar hann var 46 ára. Fyrrnefnda bókin er af sagnfræðilegum toga, nokkurskonar mannlífs- og stjórnmálasaga heimabyggðarinnar, Norðfjarðar. Hin síðarnefnda er aftur á móti skrifuð fyrir börn og þá sem hafa gaman af að lesa fyrir börn. Auk bóka hefur hann skrifað fleiri blaðagreinar í tímans rás, og um fjölbreytilegri efni en tölu verður auðveldlega á komið.
Frá höfundi
Hvaðan kemurðu?
Ég hef verið spurður að því hvort ég líti á mig sem sagnfræðing eða rithöfund. Svarið er hvorki frumlegt né útspekúlerað: ég er rithöfundur með áhuga á sagnfræði, mig langar að segja sögu. Um leið bæti ég gjarnan öðru við, sem skiptir mig miklu máli – ég er byggingamaður með félagslegar rætur í verkalýðshreyfingunni. Hvernig gengur manni með þessháttar menntun og bakland að fóta sig sem rithöfundur? Um það hef ég fáein orð að flytja.
Ýmislegt er sameiginlegt með starfi byggingamanns og rithöfundar. Hið fyrsta og jafnframt það sem blasir skýrast við er krafan um að gera vel. Meistari minn í trésmíði kenndi að við ættum að leggja alúð við verk okkar og skilja ævinlega svo við hvert viðfangsefni, að við gætum staðið uppréttir og bærilega stoltir af því sem við okkur blasti. Og satt er það að sennilega blasa fá mannanna verk jafn augljóslega við í daglegu lífi manneskjunnar, hvern einasta dag sem yfir hana kemur, og afraksturinn af starfi byggingamanna. Mannvirki og munir eru fyrir allra augum, og afar fátt hefur jafn mikil áhrif á umhverfi okkar og skilyrði til þolanlegs lífs, við vöknum í húsum sem þeir hafa reist, göngum um dyr sem þeir hafa komið fyrir, sitjum á stólum sem þeir hafa fulhnúað og leggjumst til hvílu í rúmum sem þeir hafa smíðað og síðast erum við kvödd í kistum sem þeir hafa gert.
Vissulega gera ekki allir byggingamenn vel, fremur en rithöfundar, en flest kunnum við að meta gott handverk, fagrar byggingar, örugg orkuver, traustar brýr rétt eins og góða bók.
Í öðru lagi nefni ég burðarvirkið. Sagnfræði- eða skáldverk sem skortir burðarvirki er eins og timburhús sem í vantar skástífurnar. Það getur hangið uppi um nokkurt skeið en fellur við storm rýninnar og breytist í orð á blöðum, sem enginn man eftir til vorsins. Eins fer fyrir húsi án burðarvirkis, það stenst ekki norðanáhlaup eða öflugt kaupfélagshret, það hrynur eins og spilaborg og breytist í spýtnahrúgu eða malarbing. En burðarvirkið er ekki alltaf sýnilegt. Þegar best tekst til fellur það fullkomlega að forminu svo úr verður fagurt mannvirki og traust, rétt eins og bók verður fullkomið hugverk þegar form, burðarvirki og efnistök koma hugmynd höfundarins glæsilega til skila.
Síðast kem ég að samningunum vegna þess að ég var lengi í hópi góðra félaga, sem höfðu kjarasamninga byggingamanna á sinni könnu, en þar á ofan starfaði ég um alllangt skeið að sveitarstjórnarmálum. Við slíka iðju vaknar maður hvern dag til vinnu sinnar, vitandi að fyrir liggur að semja, oft eru það smáatriði sem þarf að leysa þar sem deilt er á vinnustað, en stundum er verið að höndla um þjóðarkökuna frægu, um lífskjörin, um það að geta búið í góðum húsum, um það að tryggja þeim verst settu skapleg lífsskilyrði, um það að lifa eins og menn. Þegar ég stend við minn skjá, eða sýsla með heimildir er ég á eilífum samningafundum við sjálfan mig: er þessi setning nógu góð, hvað á að gera við þessa heimild, á ég að skera stóran hluta af verkinu niður við trog og byrja uppá nýtt, eða jafnvel að hætta við allt saman? Rétt eins og í samningum fyrir verkalýðssamtökin gildir að halda út, hrapa ekki að ályktunum, ganga auðmjúkur til verks og síðast en ekki síst: að þora að setja punkt.
En ég er ekki bara byggingamaður og rithöfundur með áhuga á sagnfræði – ég er líka að austan, þótt ættir mínar liggi í öðrum landshlutum. Ég ólst upp við að orð væru dýr. Á mínum æskudögum var algengt að eldra fólk segði fátt. Ég þekkti fólk sem fullkomlega átakalaust gat þagað með manni klukkutímum saman, jafnvel heilu dagana, eða lengur ef því var að skipta og til voru þeir menn – reyndar líka fyrir norðan – sem höfðu samræðu knappra orða svo fullkomlega á valdi sínu að þeir skildu við mann í miðri setningu og héldu hindrunarlaust áfram þar sem frá var horfið, þegar maður rakst á þá á götu viku síðar.
Svarar þetta spurningunni hvaðan ég kem?
Helgi Guðmundsson, 2001
Um höfund
Af mönnum og dýrum – um Helga Guðmundsson rithöfund
Rithöfundaferill Helga Guðmundssonar spannar rúman áratug, en hann hefur sent frá sér fimm bækur fyrir börn og unglinga, auk sagnfræðirita.
Fyrsta barnabók hans, Markús Árelíus, kom út árið 1990 og markaði upphafið að þríleiknum um samnefndan kött og ævintýri hans. Sjónarhorn bókanna er óvenjulegt, sögurnar eru sagðar í fyrstu persónu og það er Markús sjálfur sem segir frá. Þannig fá lesendur að kynnast lífinu og tilverunni séð frá augum kattarins en ýmislegt í hegðun og atferli mannanna kemur köttum spánskt fyrir sjónir ef marka má Markús Árelíus. Gildismat sögunnar er óvenjulegt og byggir öðru fremur á því sem hentar köttum frekar en gildum mannfólksins. Það skiptir Markús Árelíus mestu máli að eiga þak yfir höfuðið, fá nóg að borða og eiga stuðning fjölskyldu sinnar vísan. Í upphafi er kisinn að mörgu leyti eins og óþroskað barn sem lætur stjórnast af hvötum sínum og virðir engan eignarrétt, en þegar líða tekur á sögutímann þroskast hann og þróar með sér eins konar ábyrgðartilfinningu, þótt frumstæð sé.
Í fyrstu bókinni er sagt frá bernskubrekum Markúsar Árelíusar. Hann flyst inn til fjölskyldunnar að Hrafnahlíð 14 í ónefndu plássi norður í landi. Húsbóndinn á heimilinu er Ólafur Eiríksson skáld, stundum kallaður Lobbi. Kona hans er Hildur Einarsdóttir kennari en heimasætan heitir Berghildur en er kölluð Begga og er tólf ára þegar sagan hefst. Strax í upphafi gefur kötturinn sterklega til kynna mikilvægi sitt innan fjölskyldunnar og með virðingu og væntumþykju læra menn og kettir að skilja hver annan. Markús Árelíus skilur hins vegar lítið í máli þeirra manna sem ekki kunna að umgangast ketti. Samskipti kattarins og fjölskyldunnar ná langt fram yfir venjulegan skilning manna og dýra. Samræður þeirra, útskýringar og skilningur mannfólksins eiga líka stóran þátt í því að Markús Árelíus verður, áður en yfir líkur, að heiðursketti, því við hverja yfirsjón fær hann góðlátlegar leiðbeiningar, þótt ekki sjái hann alltaf sinn þátt í ósköpunum.
Skáldið hefur mikla trú á hæfileikum Markúsar Árelíusar og finnst hann vera gáfaðastur allra katta. Það er sama í hvaða vandræði kisi ratar, alltaf á hann stuðning skáldsins vísan. Svo langt gengur aðdáun skáldsins að hann skrifar um hann leikrit sem er bæði sýnt fyrir sunnan og í sjónvarpinu.
Fyrirmynd og samviska Markúsar Árelíusar er Pétur, bróðir hans, sem býr skammt frá. Það er ekki vegna þess að hann sé eldri og þar af leiðandi reynslunni ríkari. Í upphafi voru þeir bræður jafn fjörmiklir og félagar í öllum sínum prakkarastrikum. Pétur var hins vegar svo óheppinn (eða heppinn eftir því hvernig á það er litið) að vera sendur til dýralæknis fljótlega eftir að hann fór að fá minnsta áhuga á læðum og kom heim latur og værukær. Pétur víkur aldrei af vegi dyggðarinnar og hefur ráð undir rifi hverju sem er líka eins gott, því bróðir hans er duglegur að koma sér í vandræði. Markús Árelíus lætur ávallt stjórnast af hvötum sínum, hvort sem það er þegar hann finnur lykt af rjóma út um einhvern eldhúsgluggan, finnur hjá sér þörf til að stríða hundunum í hverfinu eða langar til að heimsækja sæta læðu í nágrenninu. Af þeim sökum er hann ekki vinsælasti heimiliskötturinn í hverfinu og er alræmdur fyrir uppátæki sín. Það gengur svo langt að stofnuð eru samtök til höfuðs honum, sem hafa það að markmiði sínu að banna lausagöngu katta. Ógnin sem stafar af þessu er slík að allir kettir bæjarins sem hafa einhvern snefil af sjálfsvirðingu, vinir Markúsar Árelíusar jafnt sem óvinir (því hann er umdeildur eins og allar merkilegar persónur), sameinast í kattaher undir stjórn Péturs bróður.
Önnur bókin í þessum kattaþríleik heitir Markús Árelíus hrökklast að heiman. Þar segir frá því þegar fjölgun verður í fjölskyldunni að Hrafnahlíð 14, því skáldið og Hildur eignast lítinn dreng. Eins og barn sem eignast systkini upplifir Markús Árelíus höfnun. Honum finnst hann hafður útundan og ekki njóta sömu athygli og umhyggju og áður en barnið kom á heimilið. Um þverbak keyrir þegar ættingjar, sem ekki kunna að umgangast ketti, flytja tímabundið inná fjölskylduna til að vera við skírn litla drengsins. Eftir að hafa þurft að þola atgang og illa meðferð drengjanna í fjölskyldunni flýr kisi ástandið en þegar gleymist að skilja eftir opin glugga fyrir hann um kvöldið er honum nóg boðið og ákveður að snúa baki við þessum elskuðu vinum og lifa lífi villikattarins. Hann býr um sig í gömlu frystihúsi.
Ævintýri Markúsar Árelíusar eru þó fjölbreyttari en svo að hann hýrist í gömlum, illa lyktandi byggingum. Áður en langt um líður dettur hann í sjóinn, af tærri snilld og er bjargað upp í frystitogarann Ísbak af skipshundinum Jobba og áhöfn bátsins. Ólíkt öðrum hundum sem kisi kannast við er Jobbi fluggáfaður, þótt Markús Árelíus botni ekkert í skilyrðislausri undirgefni Jobba við mannfólkið. Þeir verða góðir félagar og þar sem áhöfnin á Ísbaki er ekki vön að umgangast ketti og kisi skilur lítið í máli þeirra til að byrja með, túlkar Jobbi það sem þarf og kennir honum á lífið um borð. Vitanlega getur Markús litli ekki alveg hagað sér eftir settum reglum og því lendir hann með fótinn í steinbítskjafti og kallar áhöfnin hann Steina Bít eftir það.
Lýsingarnar á lífinu um borð í frystitogaranum eru líflegar og verulega fróðlegar fyrir landkrabbabörn. Þar, sem annars staðar í bókum Helga Guðmundssonar, er fróðleikur vel dulbúinn sem skemmtiefni og fellur vel að efni sögunnar.
Þótt kisi uni sér ágætlega um borð í Ísbaki og geti jafnvel hugsað sér að verða skipsköttur, þá stenst hann ekki freistinguna á að stökkva í land á austfjörðum og lætur sig hverfa inn í þorp. Hann er þó í vitlausum landsfjórðungi og víðsfjarri heimahögum. Markús Árelíus er í eðli sínu ákaflega mikill tækifærissinni. Nú lægi beinast við að gerast villiköttur á nýjan leik, en vinalegur köttur eins og hann á ekki í neinum vandræðum með að verða sér út um vini og nýtt heimili ef því er að skipta. Hann kemst í fyrirtaksvist hjá gamalli konu sem heitir Hallfríður og kettinum hennar, honum Þormóði ramma.
Hallfríður hefur undarlegt lag á að höfða til samvisku Markúsar Árelíusar og í vistinni hjá henni tekur hann miklum framförum í hegðun. Þegar Pétur bróðir er ekki nálægur þarf Markús að hafa vit fyrir sér sjálfur og það kemur á daginn að hann er fullfær um það, þótt hann stígi öðru hverju út af hinum beina og breiða vegi og spásseri nokkra vandrataða og kræklótta stíga.
Að lokum nær fjölskyldan að Hrafnahlíð 14 þó að hafa spurnir af honum eftir þetta mikla ferðalag hans til sjós og lands. Þegar heim er komið er hann allra katta fegnastur að eiga heimili, og viti menn, litli drengurinn, sem hefur verið skírður Einar er alls ekki sem verstur. Mestu munar þó um að Markús Árelíus hefur sjálfur eignast lítinn „bróður“, sem vex honum þó fljótlega yfir höfuð. Fjölskyldan hefur nefnilega tekið að sér hvolp og sem merki um aukinn þroska og víðsýni tekur kötturinn honum ekki illa. Hann fær meira að segja að nefna hann í höfuðið á lífgjafa sínum og vini, skipshundinum Jobba.
Bækurnar um köttinn knáa eru í eðli sínu skemmtisögur. Aðalpersónan, kötturinn Markús Árelíus, hegðar sér eins og hver annar köttur en hann hefur einnig ýmsa mannlega eiginleika. Sem fyrr segir kann hann að tala og tjá sig bæði við önnur dýr og menn og eflaust er hann skynsamari en flestir kettir. Það sem greinir þessar sögur Helga Guðmundssonar frá öðrum skemmtisögum um dýr og gefur þeim aukna dýpt er að í bakgrunni þeirra er raunsæ lýsing á lífi venjulegrar fjölskyldu, þar sem skiptast á skin og skúrir.
Þetta kemur skýrast fram í þriðju bókinni um fjölskylduna í Hrafnahlíð 14 og heimiliskött þeirra, Markús Árelíus hrökklast suður. Þar er sagt frá því er fjölskyldan tekur sig upp og flytur suður. Hildur, húsmóðirin á heimilinu, hefur öðlast starfsframa í stjórnmálum sem gerir fjölskyldunni nauðsynlegt að flytjast landshluta á milli. Þessir flutningar leggjast misvel í fjölskyldumeðlimina og ekki bætir úr skák að Begga, heimasætan á bænum, er vaxin úr grasi og trúlofuð Jóhannesi, fyrrum bekkjarbróður sínum og höfuðóvini Markúsar Árelíusar. Þessar breyttu aðstæður leiða til þess að hjónin stefna hvort í sína áttina og að lokum leysist heimilið upp. Hildur flytur í burtu með Einar litla og skáldið er eitt eftir í húsinu með heimilisköttinn og hundinn. Það bætir ekki ástandið að ráðskona sem er óskaplega illa við ketti og finnur þeim allt til foráttu, hefur tekið að sér að gera hreint á heimilinu. Þá er skáldið mikið veikt og að heiman dögum saman og dýrin eru ósköp einmana og eiga bágt. Markús Árelíus sjálfur lendir líka í þeim hremmingum að missa annað eyrað og klemma rófuna. Það er því heldur dapurlegur söfnuður í nýja húsinu fyrir sunnan. Vandræði kattarins í þessari bók má líkja við aðstæður unglings frá brotnu heimili. Hann veit ekki lengur hvers er vænst af honum og syrgir sitt fyrra líf.
Hefðbundinn endir á barnabók hefði í flestum tilfellum látið fjölskylduna sameinast að lokum og lifa hamingjusöm saman til æviloka. Söguhöfundur Markúsar Árelíusar er hins vegar óhræddur við að segja annars konar og mun raunsærri sögu. Hildur og Ólafur eru skilin fyrir fullt og allt. Lokakafli bókarinnar ber nafnið „Lífið heldur áfram“. Í gegnum augu Markúsar Árelíusar verða lesendur vitni að því að skáldið tekur gleði sína á ný, með nýjum lífsförunaut og hlátur ómar aftur um húsið. Annars konar líf er hafið og lesendur kveðja köttinn knáa sem heldur hefur látið á sjá í þessum þríleik. Hann er haltur eftir steinbítskjaftinn, aðeins með eitt eyra og lemstraða rófu. Hann er svo sannarlega reynslunni ríkari.
Fjórða bók Helga Guðmundssonar er Leópold sirkusljón hrellir borgarbúa. Enn eru dýr í aðalhlutverki, en ólíkt þríleiknum um Markús Árelíus er hér á ferðinni hreinræktuð skemmti- og ærslasaga.
Hér segir frá því er sirkus kemur til Reykjavíkur. Sirkusljóninu Leópold leiðist svo óskaplega að það ákveður að strjúka úr sirkustjaldinu í miðri sýningu og veldur að vonum ógn og skelfingu meðal borgarbúa. Leikurinn berst um nágrenni Laugardalsins út í Viðey þar sem ljónið er innlimað í samfélag eldgamalla álfa sem tala unglingamál. Á tímabili er ljónið ósýnilegt og verður því leit mannanna að því enn fyndnari og vonlausari í augum lesenda.
Mannfólkið er ráðþrota, enda veit enginn hvað varð af ljóninu en dýrin í Húsdýragarðinum vita lengra nefi sínu og ná ekki aðeins að finna ljónið, heldur einnig að yfirbuga það. Hér sem víða annarsstaðar í verkum Helga, fellst lausnin ekki í valdi stærðarinnar heldur hugviti þeirra smæstu. Með hjálp dýranna í Húsdýragarðinum ná mýs að yfirbuga ljónið með því að skríða inn í ógnarstór eyru þess og tísta. Hávaðinn sker í eyru og lamar ljónið svo auðvelt verður fyrir mannfólkið að handsama það.
Bókin er sem fyrr segir rækilega staðsett í Reykjavík og það gefur sögunni enn meira gildi fyrir þau börn sem þekkja söguslóðirnar.
Fimmta bók Helga er skáldsaga fyrir börn og unglinga og ber nafnið Marsilbil og er óvenju þéttofin og krefjandi saga sem tekur á ýmsum málum sem sjaldan eru til umræðu í bókum fyrir börn og unglinga. Það er Marsibil sjálf sem segir sögu sína, og spannar hún heilt ár. Hún býr ein með pabba sínum í Reykjavík en á góða ömmu og nöfnu í sjávarþorpi á Vestfjörðum. Þau feðginin eru hjá Marsibil ömmu á hverju sumri og um jól og áramót, og þar á stúlkan í raun annað heimili. Besti vinur hennar er Halldór, kallaður Dóri. Hann er bekkjarbróðir hennar og tólf ára eins og hún. Marsibil og Dóri eru ólík börn. Hún er ákaflega skynsöm stúlka, róleg og yfirveguð. Hann er ofvirkur með athyglisbrest og á erfitt með að sitja kyrr og einbeita sér. Lýsingar söguhöfundar á því ástandi eru afar trúverðugar og hann dregur fram bæði kosti og galla þess ástands. Dóri hefur litla sjálfstjórn og gengur ekki vel í skólanum. Hann á það til að missa stjórn á sér og móðir hans ræður lítið við hann. Á móti kemur að hann er ákaflega hugmyndaríkur, skapandi og duglegur í því sem hann tekur sér fyrir hendur.
Amma á Vestfjörðum, Marsibil eldri, er skrautleg persóna. Í fyrstu virðist hún vera ósköp venjuleg, kleinusteikjandi gömul kona og það er hún í augum sonardóttur sinnar í upphafi sögunnar. Þegar á líður kemur hins vegar í ljós að hún hefur óvenjuleg áhrif í plássinu og stjórnar í raun útgerðarfyrirtæki staðarins úr eldhúsinu heima hjá sér. Hún hefur lent í því að missa bæði mann sinn og son í sama róðrinum og neyðist því til að taka reksturinn að sér. Útgerðin vex svo og dafnar og að lokum er hún orðin vellauðug kona, þótt hún fari leynt með það.
Pabbi Marsibilar er hæglátur maður, vinnur við pípulagnir á vetrum en rær á sumrin. Hann hugsar vel um dóttur sína og ber hag hennar fyrir brjósti. Líkt og Marsibil elst Dóri einnig upp hjá einstæðu foreldri. Stína, mamma hans, átti hann með útlendum manni sem hún hefur ekkert samband við.
Reykjavík, heimabæ Marsibilar og Dóra, er stillt upp sem andstæðu við litla sjávarplássið fyrir vestan. Það er ákaflega fróðlegt fyrir borgarbörn að lesa um lífið í þessu litla plássi þar sem allt snýst um fisk, en Reykjavík er ekki síður kynnt til sögunnar sem framandi staður. Marsibil eldri hefur ekki komið til Reykjavíkur í 60 ár þegar hún bregður undir sig betri fætinum og heimsækir höfuðstaðinn. Margt kemur henni spánskt fyrir sjónir og krakkarnir fá það hlutverk að kynna henni bæinn. Þetta gerir það að verkum að andstæðurnar borg og landsbyggð verða aldrei klisjukenndar. Marsibil sjálf lýsir báðum stöðum, en amma hennar og Dóri undrast, hvort um sig, þessa ólíku staði. Amman skilur ekki neysluæði borgarbúa, stærðirnar, menningu og listir, en Dóri áttar sig í fyrstu ekki á þeim lögmálum sem gilda fyrir vestan. Á hvorugan staðinn er hallað og kostir og gallar hvors um sig dregnir fram í dagsljósið.
Það sem gerir söguna Marsibil sérstaka er að hún fjallar um lífið eins og það er. Hvergi er atburðarásin fegruð, persónurnar upplifa sorgir og hamingjustundir á víxl en lífið heldur áfram. Miðaldra presturinn fyrir vestan, sem í upphafi sögunnar er dapur og niðurdreginn vegna þess að konan hans hefur yfirgefið hann fyrir annan mann, er í sögulok ástfanginn og nýbakaður faðir. Fullorðnir karlmenn lenda í blóðugum slagsmálum, en enda á sama heimilinu og læra að umbera hvor annan. Marsibil amma missir mann og son, en heldur áfram að lifa og byggir upp risaveldi. Og Dóri á loksins að fá að kynnast föður sínum en missir hann áður en þeir hittast.
Í lokin hefur heimur Marsibilar umturlast. Margir vina hennar fyrir vestan hafa snúist gegn henni og fjölskyldu hennar og hún gerir sér grein fyrir því að ekkert verður eins og áður. Hún hefur hins vegar öðlast þroska til að taka því sem lífið bíður henni og horfa fram á veginn. Hún hefur týnt barnslegu sakleysi sínu og gengur óhrædd inn í heim hinna fullorðnu.
© Margrét Tryggvadóttir, 2001
Greinar
Almenn umfjöllun
„Samtíðarskáld“
Börn og menning, 17. árg., 1. tbl. 2002, s. 29
Um einstök verk
Hvað er á bak við fjöllin?
Aðalsteinn Ingólfsson: „Rótin að njólanum.“
Tímarit Máls og menningar, 66. árg., 1. tbl. 2005, s. 96-99.
Sigurjón Bjarnason: „Hvað er á bak við fjöllin?“ (ritdómur)
Glettingur, 15. árg., 1. tbl. 2005, s. 49-50.
Med framtíðina að vopni, hreyfing iðnnema, nám og lífskjör í 100 ár
Þorleifur Friðriksson: „Helgi Guðmundsson. Med framtíðina að vopni, hreyfing iðnnema, nám og lífskjör í 100 ár“ (ritdómur)
Saga, 37. árg. 1999, s. 282-285
Þeir máluðu bæinn rauðan
Stefán F. Hjartarson: „Þeir máluðu bæinn rauðan.“ (ritdómur)
Saga, 29. bindi, 1991, s. 244-247.
Til baka: Sannsöguleg skáldsaga
Lesa meiraEf félagseining stendur sterk: Trésmiðafélag Akureyrar - Félag byggingamanna Eyjafirði 100 ára
Lesa meiraKoma þeir heim úr kaffi í sumar?
Lesa meiraHvað er á bak við fjöllin?: Tryggvi Ólafsson listmálari segir frá
Lesa meiraMarkús Árelíus
Lesa meiraEitthvað nýtt að gerast: sögubrot af Tryggva Ólafssyni
Lesa meiraMarsibil
Lesa meiraMeð framtíðina að vopni: hreyfing iðnnema - nám og lífskjör í 100 ár
Lesa meiraLeópold sirkusljón hrellir borgarbúa
Lesa meira